Opening en verslag

De voorzitter heet allen welkom en dankt de host voor deze bijeenkomst, het Havenbedrijf Rotterdam. Ze heet de nieuwe deelnemers van het Ministerie van KGG en Ministerie van LVVN welkom alsook de nieuwe NZO-secretaris.

Het verslag wordt met de wijzigingen vastgesteld. De acties zullen in de tijd uitgezet worden. Vogelbescherming Nederland vraagt om een actiepunt over de aanwijzing van Vogelrichtlijngebieden op zee in 2025. Hij wenst concrete opvolging en een update hierover.
 

Noordzeeakkoord bepaling over beschermde gebieden (NZA hoofdstuk 4)

In het NZO van 18 december 2024 is geconcludeerd dat er geen consensus is bereikt op het voorliggende voorstel om de laatste 1,2 % van de gebieden aan te wijzen voor vrijstelling van bodemberoerende visserij. En dat in het nieuwe jaar nieuw overleg zal worden gestart met als doel voor 1 juli 2025 of zoveel eerder als mogelijk tot overeenstemming te komen over de invulling van 1,2% gebied beschermd voor bodem beroerende visserij overeenkomstig NZA art. 4.38.

Aan de vergadering is een voorstel gedaan voor een procesaanpak voor nieuw overleg met de NZO-partijen om het afgesproken doel te realiseren. De NZO-partijen stemmen in met de voorgestelde aanpak. De visserijvertegenwoordigers merken op dat in het nieuwe proces wel dingen anders gedaan moeten worden om tot een ander resultaat te komen. Daarnaast wijzen zij op de juridische procedure die is aangespannen door twee ngo’s over restricties voor visserij op de Doggersbank. Dit staat op gespannen voet met het proces binnen het NZO om tot 15% gesloten gebied te komen. Daar is begrip voor. Meerdere NZO-partijen roepen op om als NZO gezamenlijk afstand te nemen hiervan en te benadrukken dat zij achter de doelen van het Noordzeeakkoord staan en het op consensus gerichte overleg om die doelen te realiseren.

Werkgroepen

NZO wg Gebieds- en soortenbescherming

Er is in deze periode geen overleg geweest.

NZO wg Energie en Infrastructuur

De werkgroep kwam bijeen op 21 januari 2025. In de bijeenkomst is een presentatie gegeven over het Windenergie infrastructuurplan Noordzee (zie agendapunt 4). EBN heeft een update gegeven over het project waarin zij de bereikbaarheid per helikopter van huidige en toekomstige mijnbouwplatforms onder de loep neemt en inventariseert of er van de 5NM obstakelvrije zone kan worden afgeweken. De secretaris licht toe dat een presentatie in het NZO kan worden gegeven zodra het project klaar is. Dan kan er bekeken worden of hiermee invulling is gegeven aan NZA-artikelen 5.12 en 5.13.

NZO wg medegebruik

De werkgroep wordt nog ingepland. In de eerstkomende werkgroep zullen worden geagendeerd de organisatie van de werkgroep, de gezamenlijk te behandelen onderwerpen en de presentatie ecosystem-based Maritime Spatial Planning (eMSP).

NZO wg Voedseltransitie

De werkgroep kwam op 9 januari 2025 bijeen. In de werkgroep zijn gepresenteerd en besproken een ondernemersplan van de toekomst Kottervisserij en ondernemersplan van de toekomst Aquacultuur uit zee. De Nederlandse Vissersbond kondigt aan dat het ondernemersplan voor de kottervisserij op korte termijn met alle partijen in de werkgroep gedeeld kan worden voor input. Het Ministerie van LVVN spreekt waardering uit voor de conceptplannen. 

 

Presentatie Windenergie infrastructuurplan Noordzee (WIN)

Het Windenergie infrastructuurplan Noordzee (WIN) gaat over de aanleg van infrastructuur op zee voor windparken die in windenergiegebieden komen die in de Partiële Herziening Programma Noordzee worden aangewezen. Het plan moet ervoor zorgen dat de infrastructuur tijdig kan worden gerealiseerd tegen de laagst mogelijke maatschappelijke kosten. Het plan richt zich op de periode 2033 – 2040 met een doorkijk naar 2050. Het WIN is het vervolg op het advies voor het Energie Infrastructuur Plan Noordzee (EIPN), dat in april 2024 aan het NZO is gepresenteerd. Na politieke besluitvorming dit voorjaar zal het definitieve WIN worden uitgewerkt.

Het Ministerie van KGG presenteert de afwegingen rondom het WIN. Het Rijk wil vasthouden aan het streefdoel van 50GW windenergie op zee in 2040 - voor zover dit past binnen de ecologische ruimte en het energiesysteem - maar kiest voor een aanpak op basis van gefaseerde beslissingen. NedZero ziet licht tussen dit plan en de oorspronkelijke ambitie. TenneT vraagt aandacht voor het vasthouden van een cadans in de besluitvorming. Het Havenbedrijf haalt de maatschappelijke kosten van het plan aan en de kosten voor elektrolyse op zee. De havens willen graag de dialoog over WIN aangaan met het Rijk. Natuur en milieu merkt op dat het WIN uitgangspunten bevat die impact hebben op de ecologie en ziet daarom graag expliciet de afspraak terug uit het Noordzeeakkoord over de bijdrage van projecten aan natuurversterking. De voorzitter sluit af met het verzoek het Noordzeeoverleg op de hoogte te houden van de volgende stappen.

 

Presentatie Natuurvriendelijk ontmantelen

Het project ‘Natuurvriendelijk ontmantelen’ is een samenwerking van EBN, Nexstep, Natuur en Milieu, Stichting de Noordzee en NedZero. Het heeft tot doel te verkennen of en zo ja hoe het onder strikte voorwaarden mogelijk is om objecten, waarvan aannemelijk is gemaakt dat ze een blijvende natuurversterkende functie hebben, permanent achter te laten ten behoeve van de biodiversiteit onderwater. De projectleider presenteert een tussenstand van de inzichten die tot nu toe zijn opgedaan, de huidige gedachten over er wat nodig is voor natuurversterkend ontmantelen en welke benadering gekozen kan worden. De Nederlandse Vissersbond en EBN vinden het interessant te onderzoeken of de ecologische waarde of natuurfunctie van installaties op zee die nog in productie zijn ook meegeteld kunnen worden, ver voor de ontmanteling. Voor mijnbouwplatforms geldt een generieke opruimplicht. Besluitvorming rondom windparken is echter een groeidomein. De vraag is op een drukker wordende Noordzee waar verschillende doelen gecombineerd kunnen worden. De bredere aanpak die gepresenteerd wordt is interessant en men kan kijken wat mogelijk is, maar het is nog lang niet zover.

Wetenschappelijke Klankbord Commissie (WKC)

De WKC-voorzitter licht de onderwerpen toe die in het aankomende jaarplan van de WKC een plek zouden kunnen krijgen. O.a. een reflectie op het concept ecologische draagkracht en de invulling van de Voedseltransitie. De Noordzeeoverleg-leden voegen hun gedachten en ideeën toe. Genoemd wordt o.a. de manier waarop we met cumulatieve effecten omgaan, een verdieping over de gemeenschappelijke feitenbasis rondom de aanwijzing van beschermd gebied (afspraak 4.38 uit het Noordzeeakkoord), de mogelijke positieve impact van natuurversterkend bouwen op wat mogelijk is op de Noordzee. De WKC wordt gevraagd zijn jaarplan in lijn te brengen met het plan en de behoeften van het Noordzeeoverleg en aansluiting te vinden op de grote programma’s die lopen, zoals MONS en de Partiële Herziening Programma Noordzee.

Communicatie

Het overzicht van nieuwsberichten is meegestuurd. Er was de afgelopen tijd veel aandacht voor de Russische activiteiten op zee en de ‘Trump claim’.

 

Rondvraag en mededelingen (w.v.t.t.k.)

Mededelingen:
• EBN brengt jaarlijks een infographic uit over energie in cijfers, omdat zij wil dat de gesprekken over de energietransitie gebaseerd zijn op feiten. EBN licht de cijfers voor 2025 toe. 
• Jaarplan (aangepast) MONS 2025: bespreking vindt plaats in een volgend NZO.
• De voorzitter heeft het Ministerie van IenW gevraagd het Noordzeeoverleg te informeren over de ontwikkelingen op het gebied van het ruimtelijke dossier. Het Rijk heeft daar het voortouw in. Het Rijk presenteert een overzicht van de nationale beleidsprogramma’s op het gebied van RO op zee en hoe die zich tot elkaar verhouden. Ook verwijst hij naar het aangekondigde Ocean Pact EU. Elke zes jaar komt een Nationaal Water Plan uit, gekeken wordt welke trajecten dat plan allemaal voeden. Het totaal dat daaronder vervat wordt, wordt steeds steviger en beleidsrijk. Er zijn grote systeemkeuzes nodig om Nederland aan te passen aan de gevolgen van klimaatverandering. Natuur en Milieu vraagt hoe de Europese Natuurherstelverordening in het plaatje past. Het Ministerie van LVVN is begonnen met de voorbereiding voor een natuurherstelplan. Dit moet uiteindelijk als sectoraal plan ook in het ruimtelijk instrument passen. Het Havenbedrijf Rotterdam verzoekt in het plaatje alle programma’s die de energietransitie en natuurtransitie op zee raken, een plek te geven. Het Rijk merkt op dat men moet uitzoomen; het gaat over het zeedeel dat raakt aan het internationale zeebasin en ook de verbinding aan land. De voorzitter vraagt het Rijk het Noordzeeoverleg regelmatig mee te nemen in de samenhang van alle vraagstukken.

Sluiting

• NedZero meldt dat de organisatie gaat fuseren met het bureau Holland Solar.
• Het Ministerie van LVVN meldt dat zij werkt aan een rapport over de Scholbox. De uitkomst van het onderzoek is dat de opheffing van de visserijbeperkingen beperkt invloed op hebben op het scholbestand van de Noordzee. LVVN is bezig met het opstellen van een Joint Recommendation om het internationale proces te doorlopen. LVVN vraagt welke partijen betrokken willen zijn.