Beste,

Voor u ligt de tweede nieuwsbrief van het Noordzeeoverleg, die om de twee maanden verschijnt. De afgelopen maanden hebben we weer hard gewerkt aan de Noordzee en de uitvoering van het Noordzeeakkoord.
In deze nieuwsbrief vindt u samenvattende verslagen van het Noordzeeoverleg (NZO) van januari en maart. Tijdens deze overleggen hebben we veel kennis opgedaan en is het NZO over diverse onderwerpen bijgepraat. Ook hebben we gezamenlijk weer stappen gezet op het gebied van artikel 5.38, dat betrekking heeft op de beschermde gebieden.

Gezamenlijk stappen zetten binnen de drie transities is sowieso ons doel. Een mooi voorbeeld hiervan is het praktijkverhaal over seismisch onderzoek met minder schade voor de natuur.
Tot slot wil ik wijzen op het bericht dat we in maart zijn gestart met de nieuwe werkgroepen. In deze nieuwsbrief leest u hier meer over.

Met vriendelijke groet,
Sybilla Dekker
Voorzitter Noordzeeoverleg 

Nieuws  

Pratijkverhaal: Vermindering van onderwatergeluid bij seismisch onderzoek in de Noordzee
Binnen het Noordzeeakkoord is afgesproken om de impact van menselijke activiteiten op het zeeleven te verminderen. Afspraak 5.15 richt zich specifiek op het minimaliseren van het geluidsniveau bij 3D seismisch onderzoek naar gasvoorraden in de Noordzee. 3D seismisch onderzoek is een techniek waarbij geluidsgolven worden gebruikt om een gedetailleerd beeld te krijgen van de geologische structuren onder de zeebodem. Dit onderzoek wordt vaak toegepast bij het opsporen van gas- en olievoorraden.

In samenwerking met ElementNL heeft Shell Global Solutions International een onderzoek uitgevoerd naar de mogelijkheden om het geluidsniveau te verlagen zonder de kwaliteit van de meetgegevens te verminderen. Uit de resultaten blijkt dat met name de hoge frequenties van het onderwatergeluid aanzienlijk kunnen worden teruggebracht, zonder dat dit ten koste gaat van de effectiviteit van het onderzoek. Dit draagt bij aan de vermindering van verstoring van bruinvissen en andere zeezoogdieren, die afhankelijk zijn van geluid voor communicatie en navigatie.

Het onderzoek is uitgevoerd in overleg met de betrokken partijen binnen het Noordzeeoverleg. De opgedane kennis kan worden toegepast bij toekomstige seismische onderzoeken, waardoor de impact op het zeeleven verder wordt beperkt. Het hele pratijkverhaal is hier te lezen.

Noordzeeoverleg past werkwijze werkgroepen aan
Per januari 2025 heeft het NZO de werkwijze van haar werkgroepen aangepast. De belangrijkste veranderingen zijn de start van nieuwe werkgroepen en een geactualiseerde taakverdeling, gebaseerd op de evaluatie door Lysias Advies uit 2023 en de NZO-werkconferentie van september 2024. De werkgroepen hebben een duidelijk mandaat en werken met een jaarplan en vaste terugkoppeling in het Noordzeeoverleg (NZO). De werkgroepen houden zich onder andere bezig met het uitwerken van NZA-afspraken, bespreken van beleidsontwikkelingen en het voorbereiden van het plenaire NZO. Updates over hun werk delen we via deze nieuwsbrief.

Meer lezen kan hier.

MONS jaarplan 2025
In het Noordzeeoverleg van 12 maart jl. is het jaarplan van het programma Monitoring Onderzoek Natuurversterking en Soortenbescherming (MONS) voor 2025 vastgesteld. Het jaarplan MONS 2025 beschrijft de planning en prioriteiten van de onderzoeken die het Uitvoeringsbureau MONS in 2025 op de markt wil zetten. Het doel van MONS is om inzicht te geven in de veranderingen in het ecosysteem van de Noordzee die kunnen en zullen gaan plaatsvinden. De basis van het jaarplan is het MONS-programma zoals vastgesteld in het Noordzeeoverleg in september 2021, eerdere jaarplannen en de MONS-onderzoeken die al gestart zijn.

U kan het jaarplan hier vinden.

Kort nieuws

Samenvattend verslag januari
Het eerste Noordzeeoverleg van 2025 vond plaats op 29 januari. In dit overleg hebben de NZO-leden presentaties gekregen over het Windenergie Infrastructuurplan Noordzee en over Natuurvriendelijk Ontmantelen. Ook is er gesproken over de plannen van de Wetenschappelijke Klankbordcommissie in 2025.

Lees het samenvattend verslag hier.

Samenvattend verslag maart
Het tweede Noordzeeoverleg van 2025 vond plaats op 12 maart. In dit overleg hebben de NZO-leden input gegeven op het concept Programma Aansluiting Wind Op Zee – Eemshaven (PAWOZ-Eemshaven) en het Sectorakkoord gaswinning, onderdeel Noordzee. Ook zijn er afspraken gemaakt over een joint fact finding onderzoek als onderdeel van het traject voor aanwijzing van beschermde gebieden, zoals afgesproken in Noordzeeakkoord artikel 4.38.

Lees het samenvattend verslag hier.

Eef Silver en Ruben Bals van het NZO-secretariaat bij Jong KVNR 
Donderdag 27 maart waren Eef Silver en Ruben Bals van het NZO-secretariaat bij de jongerenbijeenkomst van de KVNR (Koninklijke Vereniging van Nederlandse Reders), ditmaal gehost door Heerema in Leiden. Zij gaven daar een presentatie over het Noordzeeoverleg (NZO) en het Noordzeeakkoord (NZA). Tijdens deze presentatie hebben ze extra ingezoomd op de kwesties die spelen voor de scheepvaart binnen het NZO en NZA en op jongerenparticipatie.

Daarna mochten Eef en Ruben ieder een tafelgesprek begeleiden, waarin de jongeren uitwisselden over de uitdagingen en oplossingen die zij zagen voor sectoren die actief zijn op de Noordzee. Eef begeleidde een tafel over de natuur en Ruben een tafel over de voedsel- en visserij. Aan andere tafels werd gesproken over offshore energie, scheepvaart en veiligheid. De aanbevelingen van elke tafel zijn verzameld door de KVNR. De bijeenkomst werd afgesloten met een diner. 

Werktafel Visserij van start
4 maart vond onder leiding van voorzitter Roelof Bisschop het eerste overleg plaats van de Werktafel Visserij, in het kader van de Uitvoeringsagenda Visie Voedsel uit Zee en Grote Wateren. Een belangrijke volgende stap in de uitwerking naar een concrete Uitvoeringsagenda, die de komende maanden vorm moet krijgen. Betrokken partijen uit de visserij- en natuursector kwamen op het ministerie van Landbouw, Visserij, Voedselzekerheid en Natuur bij elkaar om samen een start te maken met dit traject. 

Meer lezen over de tafel (en de bron) kan hier. 
 
De eerste maanden van NZO-secretaris Felix Wolf
Felix Wolf is sinds 1 februari 2025 aangetreden als NZO-secretaris. Hij werkt ruim 8 jaar voor het Overlegorgaan Fysieke Leefomgeving (OFL) en is bovendien werkzaam als plv. programmamanager bij  het Kennisknooppunt Participatie.  Felix vertelt over zijn eerste bevindingen.

Na ruim 20 jaar in het ‘waterdomein’ te hebben gewerkt als projectleider, onderzoeker, programmamanager, secretaris en beleidsmedewerker was het goed voor mij om ook eens buiten dat domein te gaan kijken. Vandaar dat ik bij mijn start bij het OFL heb gekozen voor niet-wateronderwerpen. Maar het bloed kruipt … en zo zit ik toch weer midden op het water waarover ik gevaren heb en waar ik onderzoek heb gedaan. Afgezien van het weer terug te zijn in het waterveld, is het ook een groot contrast met mijn vorige werk bij het OFL (bij het Nationaal Klimaat Platform en daarvoor bij het programma ‘Aardgasvrije Wijken’). Je zou kunnen zeggen dat ik van de keukentafel naar de bestuurstafel ben gegaan. 

Ik heb gemerkt dat de NZO overleggen weer hele andere competenties vragen dan het praten met bewoners. En dat is zo leuk aan het OFL! Maar nog belangrijker is dat ik weer vele nieuwe mensen mag ontmoeten en veel mag leren. Want wat weet ik nu van bijvoorbeeld de visserij, anders dan vanuit een luie stoel naar Deadliest Catch kijken? Hoogste tijd om me daar meer in te verdiepen. 
Natuurlijk is niet alles nieuw. Ook de Noordzee is een grote transitie-werkplaats.

En dat is een rode draad die ik eerder op alle (fysieke) beleidsdomeinen tegenkwam: of we het willen of niet, we zijn onderdeel van vele transities. Maar hoe geef je daarin alle relevante partijen een rol? Ik heb gezien dat het NZO daarop al een antwoord heeft gevonden; het NZO is een rijdende trein dankzij het jarenlange werk van onze voorzitter, de eerdere en huidige OFL-secretarissen, maar bovenal (!) al het werk dat alle sectoren hebben verricht. Maar de economische, maatschappelijke, fysische-biologische en politiek-bestuurlijke context van de Noordzee verandert voortdurend.  

Dus niet achterover leunen (dat is ook niet mijn stijl) maar samen blijven luisteren, lezen, nadenken, onderzoeken, vragen stellen en knopen doorhakken. Mijn positie in het NZO doet me denken aan een quote van de poolreiziger Apsley Cherry-Garrard: And I tell you, if you have the desire for knowledge and the power to give it physical expression, go out and explore. If you are a brave man you will do nothing: if you are fearful you may do much, for none but cowards have need to prove their bravery. Some will tell you that you are mad, and nearly all will say, ‘What is the use?’ For we are a nation of shopkeepers, and no shopkeeper will look at research which does not promise him financial return within a year. And so you will sledge nearly alone, but those with whom you sledge will not be shopkeepers: that is worth a good deal. If you march your Winter Journeys you will have your reward, so long as all you want is a penguin’s egg.”