Opening en verslag

De voorzitter opent de vergadering en verwelkomt de aanwezige gasten. Zij komen vanuit de Producentenorganisatie (PO) mosselcultuur en de Werktafel uitvoeringsagenda visie voedsel uit zee en grote wateren. Voor het agendapunt over het OvV-rapport is ook een afvaardiging van de Onderzoeksraad voor de Veiligheid (OvV) te gast.

Het verslag wordt vastgesteld met de toezegging dat de eerder doorgegeven wijzigingen vanuit NedZero nog verwerkt worden in de conclusies.

Enkele deelnemers zullen het overleg eerder moeten verlaten gezien de ondertekening van het Sectorakkoord Gaswinning.

Mariene verontreiniging vanaf schepen 

De Brancheorganisatie Zeehavens (BOZ) licht het rapport van de Europese Rekenkamer ‘EU-maatregelen ter bestrijding van mariene verontreiniging vanaf schepen’ toe. Het rapport laat zien dat 20% van het zwerfvuil op zee niet afkomstig is van land. Binnen die 20% varieert de verontreiniging van bijvoorbeeld vervuiling van de atmosfeer en het water aan de ene kant tot containerverlies en bijvoorbeeld ook wrakken aan de andere kant. Een breed spectrum dus.

Het rapport bevat vier aanbevelingen:
1.    Het monitoren van verontreiniging kan beter.
2.    De lidstaten moeten hun verplichte controles beter uitvoeren.
3.    Er zijn bestaande EU-geldstromen die beter zouden kunnen helpen met het tegengaan van mariene verontreiniging.
4.    Betere verslaglegging en monitoring van de milieutoestand van maritieme Wateren.

De Europese commissie neemt de aanbevelingen grotendeels over, behalve het derde punt. Daar zijn ze kritisch op en zien ze vooral procesmatige bezwaren.
De BOZ voorziet dat op veel van de genoemde kwesties het International Maritime Organization (IMO) en de MARPOL-conventie een belangrijke rol hebben en dat de EU hier in mindere mate invloed op heeft.

Het NZO bespreekt dat we gebruik moeten maken van de mogelijkheden tot verbeteringen op nationaal niveau. De BOZ en het ministerie van Infrastructuur en Waterstaat geven aan dat er op enkele onderwerpen al wordt samengewerkt, bijvoorbeeld over het lozen van scrubberwater.
 

Noordzeeakkoord bepaling over beschermde gebieden (NZA hoofdstuk 4)

In het NZO van maart 2025 is het traject van de joint fact finding (JFF) besproken. Inmiddels is de begeleidingscommissie van de JFF een eerste keer bij elkaar geweest. Het doel van de JFF is om de bestaande beschikbare kennis bij elkaar te brengen, te analyseren en daarbij een advies over het gebruik te geven voor de toepassing op de beschreven gebieden met als doel om te komen tot de 1,2% beschermede gebieden. Dit voor het extra NZO op 28 mei.

Net NZO stemt nader af over de planning tot 28 mei en het programma van het extra NZO op 28 mei.

De opzet en de vorderingen van de JFF worden toegelicht door de voorzitter van de WKC.

De samenloop met een aantal andere trajecten die gaan over gebiedssluitingen wordt besproken. Dit zijn de trajecten van de Natuurcompensatie Voordelta en de Toekomstvisie Garnalenvisserij. Er wordt nogmaals toegelicht dat het NZO zich er op richt om in ieder geval binnen de eigen scope tot een eigen consensus te komen. Na de consensus van het NZO volgt er nog een politiek proces waarbij de uitkomsten van de drie trajecten bij elkaar komen.

Het proces tot en met 28 mei wordt nogmaals uitgeschreven en op korte termijn gedeeld met de leden.

De NGO’s geven aan dat voor hun onduidelijk is hoe punten die zijn meegegeven voor de Terms of Reference (ToR) nu verwerkt zijn in de opzet van het onderzoek. De afspraak wordt gemaakt dat hier nog een uitgebreide reactie op komt van de voorzitter van de begeleidingscommissie.
 

Voedseltransitie en voedselvisie

De afgelopen periode is er door de kottervisserij en door de schelpdiersector gewerkt aan ondernemersplannen. In het NZO worden deze plannen ter informatie toegelicht middels twee presentaties. De ondernemersplannen worden door het NZO positief ontvangen.

De ondernemersplannen zijn tot stand gekomen middels uitgebreide trajecten met de ondernemers uit de sectoren.

Het ondernemersplan van de schelpdiersector wordt besproken. Er wordt aandacht gevraagd voor de mogelijkheid van schelpdierkweek in de windparken. Het blijkt dat dit in de nabije toekomst voor de bestaande sector economisch niet interessant is en dat er eerst ervaring opgedaan moet worden met grootschalige schelpdierkweek op zee. Het is in de toekomst misschien mogelijk, maar er zijn nog een aantal stappen te nemen voordat we daar zijn.

Het ondernemersplan kottervisserij wordt besproken. De NGO’s geven aan dat zij bij sommige punten nog twijfels hebben over hoe het ondernemersplan past binnen het NZA. De afspraak wordt gemaakt om hierover een gesprek te organiseren tussen de kottervisserij en de NGO’s. De afspraak wordt gemaakt om vanaf nu binnen de kaders van het NZA en met consensus verder te werken aan de volgende stappen die binnen het NZO worden gezet vanuit de ondernemersplannen. 

De voorzitter spreekt de ambitie uit om snel concreter te worden met elkaar.
De samenloop met de werktafel ‘uitvoeringsagenda visie voedsel uit zee en grote wateren’ wordt besproken. Hier wordt aangegeven dat er in nauwe verbinding wordt samengewerkt om te zorgen dat acties die daar geschikt voor zijn, kunnen landen in deze uitvoeringsagenda.

Er is afgelopen periode door de werkgroep voedseltransitie gewerkt aan een reeks voorstellen voor de besteding van de nationale gelden voor 2025 uit het ‘transitiefonds’. Er is een pakket voorgesteld met daarin zes voorstellen voor besteding.
Voorstel 1 voor ondersteuning van de kottervisserij bij het uitvoeren van het ondernemersplan is akkoord onder de voorwaarde dat een nader uitgewerkt projectplan nogmaals akkoord van het NZO behoeft in een volgende plenaire bijeenkomst.

Voorstel 2 voor externe begeleiding van de werkgroep voedsel bij het uitwerken van de acties die volgen uit de ondernemersplannen is akkoord.

Voorstel 3 en 4 over een tv-serie en videoserie rondom de visserij moeten verder in samenhang worden uitgewerkt voordat ze besproken kunnen worden. Deze voorstellen zijn nu niet akkoord.

Voorstel 5 voor een energie-efficiëntieregeling voor de schelpdiersector is akkoord.

Voorstel 6 voor ondersteuning van pilotfase 2 voor schelpdierkweek op zee is akkoord.

OvV-rapport ‘schipperen met ruimte’

Vier afgevaardigden van de Onderzoeksraad voor de Veiligheid (OvV) komen presenteren over het OvV rapport ‘Schipperen met ruimte’ over risicobeheersing voor de scheepvaart op de Noordzee. Het rapport wordt toegelicht middels een presentatie.

De leden van het NZO geven aan dat het zeer gewaardeerd wordt dat ze met de afvaardiging van de OvV in gesprek kunnen over het rapport en dat de voorzitter van de OvV zelf aanwezig is.

Er wordt besproken dat verschillende partijen aan tafel veel raakvlakken zien met andere soorten veiligheid, zoals energiezekerheid of veiligheid van het ecosysteem. NedZero geeft aan dat zij daarom een andere insteek hadden verwacht van het rapport.

De OvV geeft aan dat zij altijd werken vanuit voorvalsonderzoek en zich vaak beperken tot één aspect wat zij in het onderzoek uitlichten.

Het NZO bespreekt dat het belangrijk is dat we met zijn allen meer aandacht moeten gaan hebben voor de scheepvaartveiligheid. 

Vanuit de BOZ wordt er aangegeven dat er al een aantal acties zijn ingezet naar aanleiding van het beschreven incident. Deze acties kwamen niet voort uit het OvV-rapport, maar leiden al wel op verschillende aspecten tot verbetering. Genoemd wordt specifieke afspraken rondom ankerlocaties en de juiste contractuele definities over wanneer een schip wachtend is. Onder andere deze zaken speelden een rol bij dit incident.

Het ministerie van Infrastructuur en Waterstaat geeft aan dat de minister het rapport integraal heeft omarmd. Het ministerie neemt de aanbeveling over, werkt aan betere kennis over de scheepvaart veiligheid en werkt aan beter monitoren. Ook internationaal vraagt het ministerie om aandacht bij bijvoorbeeld het IMO.

De voorzitter van de OvV geeft aan zich zorgen te maken hoe de veiligheid op de Noordzee goed is geborgd en over hoe die democratisch gecontroleerd wordt.

De voorzitter geeft aan dat het een belangrijk onderwerp is, maar dat het NZO daar verder geen positie bij heeft. Het NZO blijft de ontwikkelingen met interesse volgen.

Werkgroepen

Wegens het uitlopen van de agenda zijn deze zaken niet besproken tijdens het NZO en wordt verwezen naar de beschrijving van de werkgroepen in de agenda.

Wetenschappelijke Klankbord Commissie (WKC) 

Wegens het uitlopen van de agenda zijn deze zaken niet besproken tijdens het NZO en wordt verwezen naar de beschrijving van de werkgroepen in de agenda.

 

Monitoring-Onderzoek-Natuurversterking-Soortbescherming (MONS)

De memo over Cumulatieve effecten analyses wordt besproken. Cumulatieve effecten analyses zijn een integrale blik voor impactrisico op de natuur. Het vormt mogelijk een beleidskader waarbij alle activiteiten zo sec mogelijk met elkaar vergeleken worden. Het Rijk wil bespreken of dat toegepast kan worden in beleidsvormen en hoe dan. Uitgebreide bespreking van dit punt komt terug op 4 juni.

Rondvraag en mededelingen (w.v.t.t.k.)

Partiële herziening (PH): 19 mei is het seminar over het ontwerpbesluit van de PH.
Mariene strategie: De vaststelling van MS1 is nog niet gebeurd. De MS2 kan worden aangepast als dat zover is. Het bestaande monitoringsnetwerk wordt mogelijk uitgebreid. Vervolgens zal MS3 onderdeel worden van het volgende programma Noordzee.
Mariene strategie: Het Rijk geeft aan dat ze voor de MS2 een informatiebijeenkomst overwegen over het nieuwe KRM monitoringsprogramma. Daarnaast starten ze mogelijk een begeleidingsgroep voor de impactanalyse van de maatregelen. De overige aanwezigen geven aan in beide interesse te hebben.
Programma Noordzee voortgang: Het Rijk geeft aan dat nu we weten wat er in het ontwerp staat van de PH, we weten wat de gaten zijn voor het volgende programma Noordzee. Het volgende programma Noordzee moet er over 2 jaar liggen. Het rijk is intern begonnen met de voorbereidingen.

 

Sluiting