Opening en verslag

De voorzitter opent de vergadering en heet de deelnemers welkom, in het bijzonder de nieuwe deelnemer namens IenW, die ondersteuning zal bieden aan de rijkscoördinator. Op 3 juni 2025 is het kabinet gevallen. Het werk van het NZO wordt voortgezet. Het NZO is een onafhankelijk overlegorgaan, dat ook op die basis inhoudelijke conclusies trekt en aanbiedt aan de politiek. Daarnaast is in het instellingsbesluit NZO een looptijd t/m 2030 geregeld. 

Het verslag NZO 23 april 2025 wordt vastgesteld.  

NZA bepaling over beschermde gebieden (NZA hoofdstuk 4)  

In het NZO van 29 januari is een nieuwe start gemaakt met het overleg om het in NZA art. 4.38 afgesproken doel te realiseren. De afgelopen maanden heeft het NZO een proces van Joint Fact Finding (JFF) doorlopen. 28 mei vond een extra NZO overleg plaats met als doel om concept-afspraken te maken over de implementatie van NZA art. 4.38. De voorzitter meldt dat in het NZO van 28 mei de JFF is toegelicht en vastgesteld. Vanuit die JFF-basis is gewerkt en zijn scenario’s voor de invulling van art. 4.38 besproken. Geconstateerd is op 28 mei  dat partijen nog een laatste overleg in juni nodig hebben. In het NZO van 4 juni lagen dan ook nog geen conceptafspraken voor. De voorzitter zet de aanpak van het vervolgproces op een rij. Er zal een extra bijeenkomst plaatsvinden in juni voor de onderhandelaars van de NZO-partijen.
 

NZO Voortgangsrapportage

Het NZO stelt de NZO-voortgangsrapportage november 2024-mei 2025 vast, met enkele aanpassingen. Daarnaast wordt afgesproken een overleg in te plannen met enkele partijen over de NZO-voorzittersbrief in wording n.a.v. het rapport CE Delft/TNO over gaswinning op de Noordzee.

Verzamelbrief uitvoering ‘losstaande afspraken’ NZA

In het NZO van 18 september 2024 is afgesproken dat het secretariaat samen met het Rijk een verzamelbrief opstelt om het NZO te informeren over ‘losstaande’ afspraken uit het NZA. Dit gaat vooral om zaken vanuit rijkspartijen (bijv. Defensie, OCW) die wel bij NZA-afspraken betrokken zijn (zoals cultureel erfgoed onderwater), maar niet in het NZO vertegenwoordigd zijn. De Rijkscoördinator licht de brief toe. Het Rijk stelde de verzamelbrief samen met het Secretariaat op, per afspraak is aangegeven hoe de uitvoering ervoor staat. De brief wordt onderdeel van de monitoring NZA-uitvoeringsagenda. Het NZO vindt de verzamelbrief een waardevolle toevoeging en heeft enkele vragen en opmerkingen, o.a. over de uitbreidingsplannen van Defensie op de Noordzee en de afstemming daarover. Specifieke vraagpunten n.a.v. de bespreking zullen schriftelijk worden beantwo

Werkgroepen

NZO wg Gebieds- en soortenbescherming

De werkgroep kwam op 19 mei bijeen. LVVN gaf kort de stand van zaken weer van de uitvoering van NZA art. 4.44 Scholbox, er wordt gewerkt aan een nieuwe versie van de Joint Recommendation. Ook lichtte LVVN de stand van zaken toe van de implementatie van art. 4.34; de aanwijzing van Vogelrichtlijngebieden. LVVN is in afwachting van de uitkomst van de hoger beroepszaak over de aanwijzing van de Bruine Bank. Daarna zal LVVN verder werken aan het conceptaanwijzingsbesluit voor de Hollandse Kust. WMR gaf een presentatie van het concept achtergronddocument bij het soortenbeschermingsplan voor habitatvormende benthos (NZA art. 6.8-6.12).

Naar aanleiding hiervan vraagt Vogelbescherming naar de vertraging achter de aanwijzing van de Hollandse Kust als Vogelrichtlijngebied en naar de status van het onderzoek van de overige potentieel Vogelrichtlijngebieden verder (noordelijk) op zee. LVVN geeft aan dat het onderzoek in afronding is.
 

NZO wg Energie en Infrastructuur

De werkgroep kwam op 8 en 13 mei bijeen. Op 8 mei is uitgebreid gesproken over de ontwikkeling van de mogelijke routes en locaties van het programma Verbindingen Aanlanding Wind op Zee (pVAWOZ). Op 13 mei gaf EBN een update over de mijnbouwactiviteiten, deze is ter informatie bijgevoegd. Eni Energy presenteerde het plan voor het L7-F project voor aardgaswinning. KGG presenteerde de onderdelen van de herziene EU-richtlijn Hernieuwbare Energie (RED III). 

De natuurorganisaties melden dat ze een zienswijze hebben ingediend op het L7-F project.

NZO wg medegebruik

De werkgroep kwam op 13 mei bijeen. De leden hebben het conceptjaarplan voor de werkgroep besproken, welke 16 juli aan het NZO wordt voorgelegd. LVVN presenteerde een update van de verkenning actieve visserij binnen toekomstige windparken op de Noordzee. Deltares presenteerde een onderzoek naar de ecologische effecten van medegebruik in windparken. De werkgroep heeft input gegeven om het onderzoek aan te scherpen en de scenario’s die Deltares gaat ontwikkelen beter in de buurt te laten komen van de realiteit. De uitkomsten van het onderzoek komen t.z.t. in het NZO terug.

16 juli zal het conceptjaarplan van de werkgroep aan het NZO worden voorgelegd, vandaaruit kunnen nadere afspraken gemaakt worden over agendering van het onderwerp medegebruik.   

NZO wg Voedseltransitie

De werkgroep komt op 10 juni bijeen. Er wordt gewerkt aan de projectvoorstellen voor het ‘Transitiefonds’ en de opvolging van de ondernemersplannen. De visserij zal in de werkgroep van 10 juni haar projectplan toelichten. Daarna is er ruimte voor gezamenlijke bespreking. De voorzitter constateert dat volgend NZO meer bekend is over het projectplan van de kottervisserij.  

Presentatie ecosystem-based Marine Spatial Planning project 

RVO geeft een presentatie over het doel, de resultaten en adviezen van het project eMSP North and Baltic Sea Regions. Het gaat om het EU-project voor versterking van samenwerking tussen de Noordzee en de Baltische Zee (North and Baltic Sea Regions, NBSR) op het gebied van ruimtelijke plannen (Maritime Spatial Planning, MSP). Gevraagd wordt naar de belangrijkste lessen om te betrekken bij het nieuwe Programma Noordzee 2028-2033. Ook is goede aansluiting van het project bij MONS-onderzoek over cumulatieve effect analyses en het Greater North Sea Basin Initiative (GNSBI) noodzakelijk om duplicatie in kennisverzameling te voorkomen. In een vervolgproject zal het concept Maripark tastbaarder gemaakt worden.

Monitoring-Onderzoek-Natuurversterking-Soortbescherming (MONS)

In het NZO van 23 april is de notitie van het Uitvoeringsbureau MONS over de methodiek van Cumulatieve Impact Analyse toegelicht. Als vervolg daarop wordt een stappenplan voorgelegd voor de bespreking van de toepassing van Cumulatieve Impact Analyses in beleidsprocessen. Cumulatieve Impact Analyse is een belangrijk onderwerp; de effecten van de transities op het functioneren van het Noordzee-ecosysteem stapelen zich op. Het is een methode in ontwikkeling. We kunnen ermee het totaal aan effecten beoordelen alsook het relatieve belang daarin van elke specifieke activiteit. De vertegenwoordiger van I&W licht het stappenplan toe dat is opgedeeld in drie onderdelen: gemeenschappelijke kennisbasis/vertrekpunt creëren, inzichten uit internationale studies delen en (inter)nationale methodiekontwikkeling en waar
mogelijk toepassen in beleid en uitvoering. 

Internationale wetenschappelijke borging van de methodiek is essentieel. Minstens zo belangrijk is politiek commitment bij de Noordzeelanden. Daar wordt aan gewerkt in het kader van het GNSBI. Opgemerkt wordt dat bij de ontwikkeling van de methodiek het zaak is oog te houden op de bruikbaarheid ervan. Tot slot wijst de visserijvertegenwoordiger op drie overstijgende thema’s die in de veranderende wereld steeds belangrijker aan worden zijn: veiligheid, voedselzekerheid, energiezekerheid.
 

Presentatie EU Natuurherstelverordening

De kwartiermaker Natuurherstelverordening bij LVVN geeft een presentatie over de hoofdlijn van de Natuurherstelverordening en de stand van zaken van de uitwerking. De NHV verplicht EU-lidstaten doeltreffende maatregelen te nemen om natuur op land en water te herstellen en niet verder te laten verslechteren. De NHV geeft daarvoor oplopende doelstellingen voor 2030, 2040, 2050. De spreker zoomt in op artikel 5, herstel van mariene ecosystemen. Het NZO heeft vragen over de doelstellingen, over welke baseline of referentie voor de staat van de natuur gehanteerd zal worden, de uitzonderingsgronden en de kennisverzameling over de huidige staat van de natuur die gaande is. De referentie die Nederland kiest is bepalend voor de herstelopgave. Gevraagd wordt naar de relatie met de totstandkoming van Programma Noordzee 2028-2033. De Natuurherstelverordening is een verplichtend kader voor het Programma Noordzee. Ook de relatie met het Gemeenschappelijk Visserijbeleid en het nieuwe programma van de Europese Commissie wordt opgebracht. De scope van het Natuurplan omvat Noordzee, Waddenzee en de Zuidwestelijke Delta. Er is behoefte om voor het NZO dit af te bakenen tot de Noordzee.

De voorzitter stelt vast dat het belangrijk is het NZO te betrekken bij de verdere vorming van het Natuurplan. Het NZO denkt graag mee, met de inbreng van alle relevante sectoren.
 

Wetenschappelijke Klankbord Commissie (WKC)

De WKC kwam op 6 mei bijeen. De commissie heeft gesproken over het WKC-advies over ecologische draagkracht dat na de zomer volgt en over de Joint Fact Finding voor de invulling van NZA art. 438. De voorzitter van de WKC geeft in de vergadering een terugkoppeling. De ngo’s willen graag input leveren op de richting voor het WKC-advies over ecologische draagkracht.
 

Communicatie

Overzicht van nieuwsberichten is ter informatie gedeeld. 

Rondvraag en mededelingen (w.v.t.t.k.)

•    Kamerbrief van minister Hermans van 16 mei 2025 over de aankondiging van een actieplan voor windenergie op zee. De toelichting door KGG komt de volgende vergadering aan de orde.
•    Mariene Strategie deel 1: Rijkscoördinator licht toe dat de ontwerp Mariene Strategie deel 1 2024-2030 op 23 mei naar de Kamer is gestuurd. De zienswijzeprocedure is gestart, en loopt t/m 14 juli. Hij ligt de wijzigingen toe die zijn gemaakt sinds de bespreking in het NZO in 2024. De Rijkscoördinator bedankt de aanwezigen voor de samenwerking rondom de totstandkoming van de Mariene Strategie deel 1.
•    Gesprek met visserij en ngo’s onder leiding van de voorzitter NZO vindt op 4 juni in de middag plaats.
•    Voortgang voorzittersbrief gaswinning, n.a.v. Sectorakkoord gaswinning. Dit is onder agendapunt 3 besproken. 
•    Congres 26 mei Ruimtegebruik of ruimtegebrek / zeewaartse uitbreiding Rotterdamse Haven. Dit onderwerp keert terug in het NZO.
•    Stakeholderproces natuurcompensatie Voordelta, LVVN licht toe dat de staatsecretaris nu aan zet is om invulling te geven aan de natuurcompensatie. 
•    Het voorstel voor NZO-Jong wordt geagendeerd in het NZO van 16 juli.
•    Havenmeester/HbR licht het verdere verloop toe van de aanvaring op de Noordzee voor de Britse kust (d.d. 10/03/25).

 

Sluiting